تولید گیاهان هاپلوئید .Cucurbita pepo L از طریق القای بکرزایی توسط گردههای پرتوتابی شده با اشعه گاما

در پژوهش حاضر تولید گیاهان هاپلوئید در کدو از طریق القای رویان‌های بکرزا مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور گل­های ماده توسط بساک­های پرتوتابی‌شده با دزهای مختلف (25، 50، 75، 100 و 200 گری) اشعه گاما گرده­افشانی شدند. جنین­های القاء‌شده سه تا پنج هفته پس از گرده‌افشانی نجات داده شده و در محیط اختصاصیE20  کشت شدند. طبق نتایج تحقیق بیشترین تعداد جنین از دزهای 50 و 75 گری اشعه گاما به‌دست آمد که 82% از کل جنین­های حاصله را در بر می­گرفت و این درحالی بود که هیچ جنینی در دز 200 گری به‌دست نیامد. باززایی و تولید گیاهان هاپلوئید به‌شدت تحت تأثیر شدت دز اشعه گاما، تیپ و مرحله جنینی بود. بیشترین باززایی و تولید گیاه هاپلوئید مربوط به دز 50 گری بود که با 27 گیاه باززا­ شده و تولید 11 گیاه هاپلوئید اختلاف معنی­داری را با سایر دزها درسطح 5% از خود نشان داد. جنین­های بی­شکل فقط گیاه دیپلوئید تولید کردند؛ درحالی‌که به‌ترتیب 17/29، 33/33، 14/57، 67/66، 100 و 100 درصد از گیاهان به‌دست‌آمده از جنین­های لپه­ای، قلبی، اژدری، نوک­پیکانی، نوک‌اژدری و کروی هاپلوئید بودند. به‌طور کلی در طول مطالعه از 7744 بذر استخراجی، 127 جنین و 44 گیاه کامل به‌دست آمد؛ که از این میان هاپلوئیدی 17 گیاه توسط فلوسایتومتری و شمارش کلروپلاست­های سلول‌های نگهبان روزنه و همچنین بررسی خصوصیات موفولوژیکی تأیید شد.